De paljas, oorspronkelijke titel Der Bajazzo, is een vroeg verhaal van Thomas Mann dat voor het eerst in 1897 is verschenen in het tijdschrift Neue Deutsche Rundschau. Mann schreef het verhaal, een kleine novelle in feite, toen hij tweeëntwintig was. Hij was het jaar daarvoor in Italië geweest waar hij met zijn vijf jaar oudere broer Heinrich een opvoering van de opera I Pagliacci van Ruggero Leoncavallo had bijgewoond die enkele jaren eerder in première was gegaan. De clown van Leoncavallo, met wie het in de opera niet goed afloopt, inspireerde Thomas Mann tot zijn Bajazzo.
In het verhaal blikt de dertigjarige ik-figuur terug op zijn leven. Als zoon van een vermogend koopman kan hij zich een zorgeloos bestaan permitteren, vol reizen, lezen en theaterbezoek. Aan dat dolce far niente komt echter een eind wanneer hij naar Duitsland terugkeert en merkt dat hij eigenlijk tot niets wezenlijks in staat is. Hij begint van zichzelf te walgen, hij is een paljas geworden, een belachelijk, nietswaardig figuur.